TÜSİAD’ın enflasyonla ilgili yaptığı açıklamaları değerlendiren Zeybekci, şunları söyledi: “TÜSİAD,ülkenin ihracatında istihdamında önemli katkıları olan bir kurumdur. Türkiye’nin potansiyelini keşfetmemiz gerekir. Bu potansiyel Ankara, İstanbul’da oturarak olmuyor. Bu potansiyel ancak alanda belli olur. Siyaset yapanlar siyaset yapmalıdır. Partilerin kendi aralarındaki rekabeti saygı kuralları içinde çok güzeldir. Halka karşı siyaseten hesap verme zorunluluğu olmayanların kalkıp da Türkiye’de siyasi iktidara haksız bir şekilde saldırması iyi değil. Ben bunu hoş ve şık bulmuyorum.’’

Seçim barajının toptan kalkması gerektiğinin altını çizen Zeybekci, sözlerine şöyle devam etti: “Seçim barajı konusunda parti olarak genel kanaatimiz var. Bence baraj olmamalı. Ben baraj meselesine toptan karşıyım. Siyasi sistemde sadece baraja bakmamak lazım. İlk milletvekili olduğumda da söyledim. Ben bu edilen vekil yeminine karşıyım. Ne olduğu belirsiz bir yeminle uzun uzun söylüyoruz. Bir vekilin çıkıp ‘Vatanıma milletime ve bayrağıma ihanet etmeyeceğime namus ve şerefim üzerine ant içerim’ demesi yeterli bence. Anayasa üzerine yemin edip o anayasayı değiştirmeye çalışıyoruz. Böyle şey olmaz. Bir cümlelik yemin yeterlidir. Birileri bunu değişik şekilde manipüle etmemeli. Barajın da düşmesi lazım. Barajı gerekirse 0’a ya da 2’ye indirmemiz gerekir. Bunları yapmamız lazım.’’

CHP’nin emeklilere çift maaş ikramiye vaadini de eleştiren Zeybekci, “Akıl dahilinde olmak kaydıyla muhalefetle siyaset yapmaktan onlarla yarıştan zevk duyarız. Ahlak dışı olduğu gibi akıl dışı da aynı kategoriye girer. Önceden de mazotu 1 TL yapacağız, 2 araba vereceğiz derlerdi. Bunu diyenleri vatandaşımız ciddiye almadı. Bunları cevaplamaya bile değmez. Sadece bu vaadinin maliyetinin 40 milyar dolar olduğunu varsayarsak Allah CHP’deki ekonomistlere kolaylık versin’’ dedi.

Merkez Bankası'nın (MB) kamuoyu tarafından pek tanınmayan ve yılda 4 defa açıkladığı bir çalışması var: Ödemeler Dengesi Raporu. 2002 yılı sonundan itibaren aylık bazda açıklanan bu rapor, 2005 yılından sonra 3 ayda bir ilan ediliyor. Durup dururken bu rapordan neden bahsettim? MB, 2015 yılının ilk çeyreğine ilişkin Ödemeler Dengesi Raporu'nu 3 Temmuz 2015 tarihinde açıklayacak. Açıklayacak dediysek... Enflasyon Raporlarında olduğu gibi, basın toplantısıyla değil; internet sitesine koyacak. Daha öncekiler de hep böyle olmuştu. 

Bu noktada MB'ye şunu hatırlatmakta fayda var: Şubat ayı ödemeler dengesi rakamları açıklandığında ortaya çıkan 4,2 milyar dolarlık net hata ve noksan kalemi herkesin kafasını karıştırdı. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi'nin Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) üyeleri ile 12 Nisan 2015'te Denizli'de yaptığı sohbette söylediği sözlere göre, ülke ekonomisindeki yüzde 30 düzeyindeki kayıt dışılık net hata ve noksan kaleminin en önemli sebebi... Zeybekçi'nin sözleri bu konuda, şimdiye kadar yapılmış en üst düzey ve akla yatkın açıklama olduğu için kıymetli. Ancak olayın pratikte nasıl geliştiğini açıklamıyor. Bu ortamda, mevzunun esas sahibi olan MB'nin de çıkıp bir şeyler söylemesi gerekiyor.  Belki sıcağı sıcağına açıklama yapmayı doğru bulmuyor olabilir Merkez Bankası... Buna da saygı duyulmalı. Ama MB de, kamuoyuna saygı duyduğunu göstererek, 3 Temmuz 2015'teki ilk Ödemeler Dengesi Raporunda bu konuya geniş yer ayırmalı... 

SEBEPLER 4 BAŞLIK ALTINDA...

MB'nin net hata ve noksan ile ilgili şu ana kadarki açıklamaları, bu önemli verinin geneli üzerine yoğunlaşmış durumda. Sebeplerin üzerinde, bu genel tablo içinde yetersiz düzeyde durulduğu gözleniyor. 3 Temmuz 2015'teki Ödemeler Dengesi Raporunda net hata ve noksanı doğuran sebepler üzerinde daha ayrıntılı durulması elzem... Eski Hazine Müsteşarı ve Ekonomi Yazarı Mahfi Eğilmez, bu sebepleri 4 başlık altında topluyor. Ama Eğilmez de sebeplerin ayrıntısına pek girmiyor. Bu 4 sebep başlıklar halinde şöyle:

1) Zaman uyumsuzlukları: İhraç edilmiş malın gidiş tarihiyle, ihraç edilen mal karşılığında alınacak paranın geliş tarihinin farklı olması gibi...

2) Beyan yanlışlıkları ve hataları: Gümrük beyanlarındaki eksiklikler ya da yanlışlar gibi...

3) Kayıt dışılıklar: Gelirlerin kayda girmemesi ya da finansmanın kayıt dışı olarak gerçekleştirilmesi gibi...

4) Anketlerdeki ölçüm hataları: Turizm gelirlerinin belirlenmesinde uygulanan anketlerin gerçeği tam olarak yansıtamaması gibi...

Eğilmez de, tıpkı Zeybekçi gibi bu sebepler arasından en çok 3. ve 4.'nün üzerinde duruyor. Eğilmez, hata ve eksikliklerin özel kesim kuruluşlarından ve kişilere uygulanan anketlerden kaynaklandığını; özel kesim kuruluşlarının kayıt dışılığa daha yatkın olduğunu, kişi ve kuruluşlara uygulanan anketlerdeki elde edilen ortalamaların çoğu kez bütünü doğru temsil etmediğini düşünüyor. 

Net hata ve noksan kalemiyle ilgili ayrıntılı açıklama beklenen 3 Temmuz 2015 tarihi hem seçimlerden, hem de FED'in muhtemel faiz artırımı kararından sonraya denk gelmesi açısından oldukça isabetli. Her hangi bir spekülasyona yol açabilecek zaman gibi görünmüyor. MB, net hata ve noksan olarak bilinen "ekonomi ve finans efsanesi"nin teorik ve Türkiye'ye özgü sebeplerine artık bir açıklık getirmeli...