AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Biden'ın 14 Haziran'da Brüksel'deki NATO Zirvesi’nde bir araya geleceğinin duyurulmasının ardından ABD merkezli Wall Street Journal bir analiz hazırladı.

Walter Russell Mead imzası taşıyan makalede, “Erdoğan'a ve önderliğindeki İslamcı harekete ne olursa olsun; umarız ki Türkiye daha modern ve demokratik olmaya devam edecek. Ancak daha Batılı olmayacak. Biden, Erdoğan'la yaptığı görüşmede, eskiden olan ABD-Türkiye ittifakını kurtarmak yerine yeni bir tanesinin temelini atmalı” değerlendirmesinde bulunuldu.

“Türkiye, ABD’nin en önemli müttefiklerinden biri, ancak ABD'ye diğer NATO üyelerinden daha fazla zorluk çıkarıyor” denilen analizde, şu ifadelere yer verildi:

“Erdoğan, Libya’da ve Suriye'de Azerbaycan'da varlık gösteriyor, birçok demokratik ve Avrupa değerinden uzaklaşıyor gibi görünüyor. Bunun yanı sıra ABD’nin yaptırımlarına karşı Rusya'dan silah satın alıyor.”

"TÜRKLER DE MEMNUN DEĞİL"
Üst düzey Türk yetkililerle görüşmeye dayandırılan makaledeki yorumda, “Türkler de mutlu değil. Bu durum sadece Türkiye'nin Rusya'dan S-400 sistemi satın almasına yönelik ABD yaptırımları ya da ABD'nin 1915'i “soykırım” olarak nitelendirme kararıyla ilgili değil” denildi.

‘Hem Türkler hem de Amerikalılar için uzun şikâyet listeleri üretebileceği ancak ittifakın önündeki gerçek zorluğun yapısal’ olduğunun altı çizilen analizde, “Türkiye ve çevresi, ABD-Türkiye ilişkilerini hem daha önemli hem de daha karmaşık hale getirecek şekilde değişti, ancak Washington henüz yeni bir ortaklığın nasıl çalışabileceğine dair bir vizyon geliştirmedi” ifadelerine yer verildi.

TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ: ‘DAHA AZ BAĞIMLI KALMASI ANLAMINA GELİR’
Makalede, Soğuk Savaş’tan bu yana Türkiye’nin etrafındaki bölgenin değiştiği değerlendirmesinde bulunuldu. Türkiye-Rusya ilişkileriyle ilgili ise, “Putin'in tüm çabalarına rağmen Rusya, eski Sovyetler Birliği'nden çok daha zayıf bir güç olmaya devam ediyor. Ankara Moskova'nın hırslarından endişe duysa da Rusya'nın düşüşü, Türkiye'nin kuzeydeki eski düşmanından daha az baskı hissetmesine ve ABD’ye daha az bağlı kalması anlamına geliyor” denildi.

HESAPLARI NE DEĞİŞTİRDİ?
Analizde, 'Ankara'nın hesaplarının değişmesinin' nedeni olarak ‘tek bölgesel gücün Rusya olmadığı bunun yanı sıra İran ekonomik yaptırımlar altında ezildiği, Libya, Irak ve Suriye’nin savaş parçalanmış durumda olduğu, Mısır’ın ise artık ciddi bir bölgesel güç gibi görünmediği’ yorumunda bulunuldu.

AFGANİSTAN'A HAVALİMANI TEKLİFİ

Reuters’ın haberine göre, Türkiye, ABD'nin ve diğer NATO güçlerinin Afganistan'dan çekilmesinden sonra Kabil Havalimanı’nı korumak ve işletmek için teklifte bulundu ancak ABD'li yetkililer Türkiye'nin bazı taleplerde bulunduğunu da belirttiler.

Reuters'a konuşan Türk yetkiliye göre, Türk ve ABD'li yetkililer Kabil Havalimanı’nın idare edilmesi görevi için muhtemel gereksinimleri değerlendirdi. Bunun yanı sıra, Washington bu gereksinimlerden bazılarını karşılamayı kabul etti. Aynı yetkili, planın henüz son şeklini almadığını da ifade etti.

ABD'li yetkililer ise, Türkiye'nin teklifini olumlu karşıladıklarını ancak Ankara'nın havalimanını işletmek için ABD'den çok fazla "kolaylaştırıcı" talepte bulunduğunu ifade ettiler.

ABD'Lİ YETKİLİLER: 'KAYGILAR VAR'
ABD'li yetkililer, diğer anlaşmazlıklar da hesaba katıldığında Türkiye'nin güvenilirliği konusunda ABD'nin bazı kaygılarının olduğunu da söyledi. Ancak Washington yönetiminin Türkiye'nin teklifini hayata geçirmek için çeşitli yolları deneyeceğini belirttiler.

Reuters haberinde konuyla ilgili, “Türkiye'nin havalimanını koruma ve uluslararası uçuşlara açma işini üstlenmesi Ankara ve Batı arasındaki son derece gergin ilişkilerin yumuşamasına yardımcı olabilir. Türkiye, Rus yapımı hava savunma sistemi S-400'leri satın aldığı için Washington yönetimiyle, Akdeniz'in doğusundaki doğalgaz kaynaklarıyla ilgili anlaşmazlık nedeniyle de Avrupa Birliği'yle sorunlar yaşamaktaydı” değerlendirmesinde bulunuldu.

Haberde, "Türkiye'nin Rus yapımı S-400 hava savunma füzelerini satın almasından sonra ABD geçen yıl Türkiye'nin savunma sanayisine yaptırım getirmişti. Bu anlaşmazlığı çözme çabaları kapsamında, Ankara'nın havalimanı teklifi ilişkilerde iyi niyet temeli oluşturmak için nadir bir fırsat sunabilir" yorumuna yer verildi.

NATO liderleri haftaya pazartesi yapacakları zirvede Afganistan konusunu görüşecekler. Biden, başkan seçilmesinden bu yana Erdoğan'la ilk kez bu zirvede bir araya gelecek.

GÖRÜŞME ÖNCESİ CARGILL'E KIYAK YAPILMIŞTI

AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan imzasıyla nişasta bazlı şekerlerin (NBŞ) kotası yüzde 100 artırılarak, yüzde 2.5’ten yüzde 5’e çıkarılmış, Resmi Gazete'deki yayımlanan karar sonrası Bakanlık ise kotalara yeni bir düzenleme getirilmediği açıklaması yapmıştı. Tek-Gıda İş Örgütlenme Uzmanı Suat Karlıkaya, NBŞ kotasına en fazla karşı çıkanın Cargill olduğuna dikkat çekerek,  " Biliyorsunuz Cargill firmasının lobisi çok güçlü dünyada. ABD Başkanı Biden'le görüşülmeden önce de böyle bir kota artırımı dikkat çekiyor. "Bu şeker fabrikalarının özelleştirilmesine olan tepkileri düşürebilmek için bir siyasi manevraydı. Dikkat edilirse NBŞ kotasının düşürülmesi şeker fabrikalarının özelleştirilmesiyle paralleldir. Toplumda 'NBŞ'ye mi kalacağız?' tepkileri yükselince Hükümet öyle bir hamle yaptı. Ama şimdi özelleştirmeler unutuldu. Şimdi kotalar kademeli olarak yükseltilecektir. Çünkü Cargill firması açılırken de dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan 'İşverenler bundan daha çok kar ediyorsa buna niye engel olacaksınız?' demişti. Cargill'in Bursa'daki fabrikasının kuruluş yeri de 1. sınıf tarım arazisi. Mahkeme kararları olmasına rağmen Cargill'e özel yasa çıkarıldı. Çok imtiyazlı, Hükümet tarafından da korunan bir firma yani." demişti.