Sistem Değişiyor! 50+1'e Güle Güle...

Tartışmaları bir süre önce başlayan Siyasi Partiler ve Seçim Yasa değişiklikleri kapsamlı ve geniş bir çalışmaya dönüştürülüyor. AK Parti’de kurulan komisyonun hazırladığı çalışma yeni ittifak modelleri, seçim barajı, daraltılmış bölge gibi konuları da içeriyor. Her ne kadar AKP kurmaylarınca inkar edilse de seçilme şartı olan 50+1 uygulamasından da vazgeçmenin yolları aranıyor.

24 Ekim 2020 Cumartesi 11:25
Sistem Değişiyor! 50+1'e Güle Güle...

 Seçim sistemi ile ilgili yapılan çalışma "Erken seçim olacak mı? Seçim sistemi değişiyor mu?" sorularını gündeme getirdi. 

Seçim sistemi değişiyor mu? Daraltılmış bölge seçim sistemi nedir?
AK Parti’de kurulan komisyon tartışmaları bir süre önce başlayan Siyasi Partiler ve Seçim Yasa değişiklikleri üzerinde kapsamlı bir çalışma başlattı. Çalışma, yeni partilerin transfer yapmasının ve grup kurmasının engellenmesinden çıkartılarak, “yeni ittifak modelleri, seçim barajı, daraltılmış bölge” gibi konuları da içeren geniş bir mevzuata dönüştürülüyor. Bu çalışma ile birlikte akıllara Erken seçim olacak mı sorusu geldi. Peki, Seçim sistemi değişiyor mu? Daraltılmış bölge seçim sistemi nedir? Seçim barajı değişiyor mu? İşte seçim sistemi, seçim barajı, daraltılmış bölge seçim sistemi ile ilgili çalışmalar...

AK Parti Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısında, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin hayata geçirilmesinin ardından seçim mevzuatında gerekli uyum düzenlemelerini yapmak üzere bir komisyon kurulmasına karar verilmişti. 
 
Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı başkanlığındaki komisyonda Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz, Ar-Ge'den Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, Grup Başkan Vekilleri Özlem Zengin ve Bülent Turan yer alıyor.
 
SEÇİM SİSTEMİ DEĞİŞİYOR MU?
 
Nuray Babacan'ın haberine göre, AK Parti’de kurulan komisyon, çalışmalarını yaz boyunca sürdürmüş ve yeni yasama dönemine, hem siyasi partiler, hem de seçim yasasında ciddi değişiklikler içeren bir paket hazırlama uğraşına girişmişti.
 
SEÇİM BARAJI KAÇ OLACAK?
 
Yapılan planlamaya göre öncelikle 400 maddeyi bulan iki yasa sadeleştirilecek ve yaklaşık 200 maddeye indirilecek. Sadeleştirme dışında, asıl önemli çalışma, seçim barajı konusunda olacak. İttifak uygulamasının seçim barajını fiilen ortadan kaldırdığı yorumları yapılırken, barajın ittifak yapan partilerin en az yüzde 5 oy almaları şekline dönüştürülebileceği iddia ediliyor. Bu durumda, baraj otomatik olarak yüzde 5’e inecek. Küçük partilerin ittifak aracılığı ile Meclis’e girmesi engellenecek.
 
İTTİFAK YAPISI
 
Türkiye milletvekilliği bu çalışmanın konusu olmayacak. Bunun için Anayasa değişikliği gerekiyor. Diğer partilerin çalışmalara destek vermemesi durumunda, TBMM’den geçirilmesi mümkün olmadığı için bu konuya girilmeyeceği belirtiliyor. Tartışılan başka bir konu ise ittifakların yapısı olacak. İttifak yapısının aynen kalabileceği gibi seçimden önce ittifak yapmanın yolunun kapatılabileceği de iddia ediliyor. Partilerin güçlerini seçimden önce değil, seçimden sonra birleştirmesiyle ilgili öneriler de bulunuyor. Bu durumun büyük partileri avantajlı çıkaracağı yorumları yapılıyor.
 
DARALTILMIŞ BÖLGE
 

İktidar Partisi, milletvekili seçimlerinde dar bölgeye sıcak bakmazken, daraltılmış bölgeye daha yakın duruyor. Yeni düzenlemede buna ilişkin hükümler de yer alacak. Bir parti yöneticisi, daraltılmış bölge olmasa bile ona benzer bir ara formül geliştirebileceklerini söyledi. Parti, metropollerdeki seçim bölgelerinin sayısını arttırmayı planlıyor. Bu konuda daha önce yapılmış çalışma da bulunuyor.
 
DARALTILMIŞ BÖLGE SEÇİM SİSTEMİ NEDİR? İŞTE DARALTILMIŞ BÖLGE MODELİ!
 
Bu modelde de iller 5 milletvekili çıkaracak şekilde seçim çevrelerine ayrılacak, ülke düzeyinde en az yüzde 5 oy alan partiler aldıkları oya göre bu vekillikleri -d'hont sisteminin bilinen kurallarıyla- paylaşacak. Bu da, seçmen/seçilen yakınlığı sağlanmaya çalışılmaktadır. O nedenle, 5'ten az vekil çıkaran iller için herhalde yeni bir düzenlemeye gerek duyulmayacak.
 
Türkiye’de 1987 ve 1991 yıllarındaki seçimlerde ANAP kurucusu Turgut Özal’ın uyguladığı “daraltılmış bölge” modeli, ülkeyi en fazla 4 ya da 5 milletvekili çıkaracak bölgelere ayırmayı öngörüyor.
 
Daraltılmış bölge Türkiye’de 1987 ve 1991 yıllarında uygulanmıştı. 1991’de oyların yüzde 27’sini alan DYP sandalyelerin yüzde 39’unu kazanmış, oyların yüzde 10‘unu alan DSP ise sandalyelerin sadece yüzde 1,5’unu kazanabilmişti.
 
Bu yöntemin uygulanması durumunda Türkiye’de seçim çevresi sayısı artacak.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'muhalefet böyle bir şey talep ederse değerlendiririz" sözleriyle açık bıraktığı ancak AKP kurmaylarınca 'sözkonusu olmadığı' vurgulanan 50+1 ile seçilme uygulamasından da çark etmenin yolları aranıyor. Kulislere yansıyan bilgilere göre yapılacak değişiklikle Cumhurbaşkanlığı seçiminin tek tur üzerinden ve 50+1 şartı olmadan yapılması amaçlanıyor.

Değişiklik gerçekleşirse, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde seçilmek için herhangi bir baraj aranmayacak ve en çok oyu olan aday seçimi kazanmış olacak.

 Değişiklik için taslağın hazırlamasının ardından kamuoyunda konu ile ilgili gündem oluşturulacağı ve muhalefetin desteğini almak için zemin hazırlanmaya çalışılacağı öğrenildi.

AKP’Lİ FARUK ÇELİK’İN “YÜZDE 40+1” ÖNERİSİNE ERDOĞAN DESTEK VERMİŞTİ

AKP’nin eski bakanlardan Faruk Çelik, Eylül 2019’da Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 50+1 zorunluluğunun, yüzde 40+1’e düşürülmesini ortaya atmış, Erdoğan ise “Bu durum bir anayasa değişikliği gerektiriyor. Meclis’e ön hazırlığımızı getirebiliriz” diyerek, bu öneriye destek sinyali vermişti. 

Ancak anayasa değişikliği gerektiren bu formül için muhalefetin destek vermeyeceğini açıklamasının ardından öneri rafa kaldırılmıştı.

yuzdeyuzhaber





Son Güncelleme: 24.10.2020 11:32
Yorumlar

Dikkat!

Yorum yapabilmek için üye girşi yapmanız gerekmektedir. Üye değilseniz hemen üye olun.

Üye Girişi Üye Ol