Ortaylı, “Bir kesim insan, Çanakkale Savaşı’nın yönünü değiştiren ‘Almanların varlığı’ diyor” ifadesi üzerine ise şunları söyledi:

“Onu bir kesim insan demiyor, onu Türkiye coğrafyasının belirli bir bölümündeki insanlar diyor. Bir tanesi öldü, fesli böyle yazıyordu. Bir tanesi daha yazıyor bir gazetede. Bunlara bazen cevap veriyorum, burada söylemeye gerek yok. Bunların sloganı şu, ‘Çanakkale’de İngiliz komutanlarla Almanlar kavga ediyordu’. Tamamen cahil, dışarıdan empoze edilmiş, bunların geri kafalarına da uymuş.

Geri kafa derken, gelişmemiş beyinlerine uymuş laflar. Karadeniz’in dalgalarına bakarak, oturup da kahvede söylenen laflar çok manidardır. İşin kötü tarafı da var, bazı yerler maalesef Rus işgaline de uğradı biliyorsunuz. Sarıkamış’tan hemen sonra. Ve bunlar savaş dışı kaldı bu bölgeler. Buradan asker de toplanmıyor. Onun için böyle kendine göre efsaneler çıkıyor harp için. İngiliz komutanlar Çanakkale’de fevkalade beceriksiz insanlar.”

Ortaylı, 10 Kasım'la ilgili "9'u 5 geçe olayı beni çok etkiler. İnsanlar kendileri yapıyor. Yapmayana birisi ne yapıyor? Bir şey diyemiyor. Kanun yok, polis yok." dedi

DÜNYADA ÖRNEĞİ YOK

Dünyanın hiçbir toplumunda böyle bir şeyin olmadığını belirten  İlber Ortaylı, kanun olmamasına rağmen insanların kendi kendine organize olduğunu sözlerine ekledi.

KANUN YOK, POLİS YOK

Ortaylı, "9'u 5 geçe olayı beni çok etkiler. İnsanlar kendileri yapıyor. Yapmayana birisi ne yapıyor? Bir şey diyemiyor. Kanun yok, polis yok. Dünyada belirli adetler oluyor fakat bu çok uzun bir şey." diye konuştu.