Başbakan Recep Tayip Erdoğan, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile yaptığı telefon görüşmesinde, Suriye'deki mevcut gelişmelerden duydukları kaygıları ve rahatsızlığı çok açık şekilde ifade ettiğini belirterek, "Olağanüstü halin kaldırılması güzel bir başlangıç ama yeterli değil. Suriye'de atılması gereken daha çok adımlar var. Orada antidemokratik bir uygulamanın, özellikle otoriter, totaliter, dayatmacı bir yapının olmasını asla arzu etmiyoruz" dedi.

Başbakan Erdoğan, Kırgızistan Başbakanı Almazbek Atambayev ile ortak basın toplantısı düzenledi. Burada gazetecilerin sorularını cevaplandıran Erdoğan, dün ABD Başkanı Obama, bugün de Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile yaptığı telefon görüşmelerinin hatırlatılması ve Esad'a ne gibi mesajlar verdiğinin sorulması üzerine, şunları kaydetti:

"Sayın Esad ile yaptığımız görüşmede, mevcut gelişmelerden kaygımızı, endişemizi, rahatsızlığımızı kendinse çok açık, net ifade ettim, bildirdim. Özellikle de olağanüstü halin kaldırılması noktasında kendilerine daha önce bunu ifade etmiştik; Olağanüstü halin kaldırılması güzel bir başlangıç ama yeterli değil. Suriye'de atılması gereken daha çok adımlar var. Bu konuları da ayrıca paylaşmıştık. Hatta kendilerine özel temsilcimi göndermiştim. Şimdi tekrar kendilerine özel temsilcilerimi göndereceğim.

Kendileriyle orada görüşmeleri olacak. Büyük ihtimalle Perşembe günü temsilcilerimiz orada olacaklar. Şu andaki süreç bizler için rahatsız edici bir süreçtir. Bunu ayrıca arkadaşlarımız da kendileriyle paylaşacaklar. Kısa sürece Suriye'deki bu sıkıntıların aşılması en büyük beklentimiz, temennimizdir. Çünkü orada da biz antidemokratik bir uygulamanın, özellikle otoriter, totaliter, dayatmacı bir yapının olmasını asla arzu etmiyoruz, beklemiyoruz. Temennimiz odur ki, böyle bir şeye fırsat verilmez ve
demokratikleşme süreci hızla devam eder. Ve buna yönelik olarak arkadaşlarımız da görüşme yapacaklar, bazı hazırlıklarımızı da kendilerine sunacaklar."

Başbakan Erdoğan, Kırgızistan'ın sıkıntılı bir dönemden geçmekte olduğunu belirterek, "Temennimiz odur ki, bu dönemi başarılı bir şekilde atlatmak suretiyle Kırgızistan özlediğimiz o aydınlık yarınları yakalayacaktır" dedi. Türkiye'nin Kırgız halkının iyi ve kötü günlerinde yanında olduğunu ve olmaya da devam edeceğini belirterek, iki ülke arasında imzalanan en önemli anlaşmanın da karşılıklı vizelerin kaldırılması olduğunu söyledi. Erdoğan, "Artık Türkiye ile Kırgızistan arasında, kardeşler arasında bugüne kadar sınırlı olan, 30-90 gün gibi olan bu süreler, tamamen kaldırılmış oluyor. Ve böylece artık gerek Kırgız vatandaşları gerek Türk vatandaşları istediği zaman pasaportu ile beraber vizesiz seyahatini yapabilecek, rahatlıkla Kırgızistan'ı gezebilecek; Kırgızistan'dan gelip rahatlıkla Türkiye'yi gezebilecekler" dedi.

Erdoğan, iki ülke tırlarının da sınırda vize alarak rahatlıkla seyahat edeceklerini söyledi.

AKADEMİSLENLERE ÇALIŞMA İZNİ

Başbakan Erdoğan, her iki ülke için, her iki kardeş halklar için de önemli bir adımın da Türk Manas Üniversitesi olduğunu belirtti. Bu konuda da bazı sıkıntılar olduğunu ancak bugün bu sorunların aşıldığını belirten Erdoğan, "Böylece Türkiye'den Türk Manas Üniversitesi'nde görev alacak akademisyenlerimiz için herhangi bir çalışma iznine, vizeye gerek yok. Rahatlıkla gidip, ihtiyaç varsa görev alabilecekler. Aynı şekilde Kırgızistan'dan Türkiye'de görev alabilecek akademisyenler olduğunda da herhangi bir vize ya da çalışma iznine tabi olmaksızın, gelip çalışabilecekler. Bunlar da bizim birbirimize olan güvenin, itimadın en önemli örneklerinden bir tanesi oluyor. Öğrencilerimizin de bu noktada gidiş gelişleri inanıyorum ki çok daha farklı olacak Denklik sorununu da ortadan kaldırmış olacağız" diye konuştu.

Başbakan Erdoğan ayrıca, iki ülke arasındaki 150 milyon dolarlık ticaret hacminin çok yetersiz olduğunu belirterek, bu rakamı 5 yıl içinde 1 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Erdoğan, "Bunun olmaması için hiçbir sebep yok. Eğer bunun takibini ilgili arkadaşlarımız iyi sürdürürlerse inanıyorum ki bunu rahatlıkla gerçekleştirebiliriz" dedi.

TÜRKİYE'DEN KIRGIZİSTAN'A 61 MİLON DOLAR HİBE

Kırgız Başbakan'a dönerek söylemesinde sakınca olup olmadığını soran Başbakan Erdoğan, olumlu yanıt alınca, "O sıkıntılı dönemde yaptığımız nakdi, ayni yardımlarımız oldu ama bugünkü bu görüşmemizi taçlandıralım istedik ve kendilerine 61 milyon dolarlık hibede bulunduk. Bu hibe de bugünün hatırası olsun" dedi.

Başbakan Erdoğan, Kırgızistan'da geçen nisan ayında başlayan sürece seyirci kalmanın mümkün olmadığını belirterek, "Bunun gereği olarak bu adımları attık, atmaya devam edeceğiz. Kırgız halkına zor dönemde yalnız olmadığını göstermek bizim hedefimizdir" dedi.

Erdoğan, iki ülkenin teröre karşı ortak mücadelesinin de süreceğini sözlerine ekledi.

ERDOĞAN'DAN KIRGIZİSTAN'A TAVSİYELER

Kırgızistan'daki yeni demokratik parlamenter sistemle ilgili tavsiyeleri sorulan Başbakan Erdoğan, "Yeni demokratik parlamenter sistem Kırgızistan için büyük bir adım. 120 milletvekili olan bir parlamentoya sahip. Fakat 3 partili koalisyonla başlayan bir süreç. Bu koalisyonun birlik beraberlik içinde devamıdır önemli olan. Böyle devam eder ve dedikoduya, fitneye kulak asmazsa, o zaman Kırgızistan engellerini süratle aşar ve ülkedeki etnik ayrımcılığa hiç fırsat vermeden 'Kırgızistan' bilinci içinde aydınlık yarınlar için barış, kardeşlik içinde yürümeleri gerekir. Zaten hepsinin hemen hemen özü bir, sözü de bir oldu mu problem yok. Bu koalisyon hükümet de başarılı şekilde yolan devam etmiş olur. Temenni ederim ki bu böyle devam eder" dedi.

Başbakan Erdoğan, Kırgızistan'ın ardından Kazakistan ve Özbekistan gibi ülkelerle de vizelerin kaldırılması ile ilgili bir soruya ise, "Bizim onlara karşı vizemiz yok. Onlarda sıkıntı var. Kırgızistan ile attığımız bu adımla inanıyorum ki onları da aşarız aramızda. Nasıl AB'de Şengen varsa bizim aramızda da buna benzer bir anlaşma olması lazım. Bütün bu cumhuriyetler birbirine gidip gelmeli. İnşallah Türk cumhuriyetleri olarak bunları da aramızda başarırız" dedi.

"TAYYİP AĞABEY"

Öte yandan toplantıda, Başbakan Erdoğan, Kırgız Başbakan'a 'Almaz' diye hitap ederken, Atambayev'in de Erdoğan'a 'Tayyip Ağabey' şeklinde hitap etmesi dikkat çekti. Erdoğan'ın daha önce Kırgızistan'a yaptığı seyahati hatırlaten Atambayev, "Tayyip ağabey Kırgızistan'a geldi. Boş gelmedi 10 milyon dolar hibe getirdi" dedi. Atambayev, Türkiye'nin Libya ve Mısır'da yaşayan Kırgız vatandaşlarının tahliyesi konusunda da yardım ettiğini belirterek, "Ne kadar büyük zorlukla karşılaşsak Türkiye hep yanımızdaydı.
Bizim bir borcumuz da vardı. Sayın Başbakan cömertlik yaptı, kardeşliğini gösterdi. Böylece 71 milyon dolar bir hibe almış olduk" dedi.