İslam dünyası için kutsal olarak görülen Mescid-i Haram'da tartışmalı görüntüler ortaya çıktı.

Kabe'nin de içinde bulunduğu Mescid'i Haram bölgesinde, safa merve Tepeleri arasında yürüyerek yapılması gereken ibadetin , elektrikli araçlarla yapıldığını gösteren görüntüler tepki çekti.

"SAY YÜRÜYÜŞÜNÜ ELEKTRİKLİ ARAÇLARLA YAPTILAR"

Hac ve umre ibadetinin bir parçası olan , yaklaşık 400 metrelik bir alanın yürüyerek katedilmesi gereken Sa'y yürüyüşünün yapılacağı alanda elektrikli araçlarla bu ibadeti gerçekleştiren müslümanlar izleyenleri şaşırttı.

"BUNLAR KOLAYINI BULMUŞ VAY BE"

Söz konusu görüntülerde, aynı ibadeti aslına uygun şekilde yürüyerek yapan müslümanların, elektrikli araçla yapanlar için kullandığı;  "Bunlar kolayını bulmuş, araba tutmuşlar böyle Sa'y yapıyorlar, vay be" sözleri dikkat çekti.

SAFA VE MERVE TEPELERİ

Safâ, Mekke’nin doğusundaki Ebûkubeys dağının eteğinde Mescid-i Harâm’ın kuzeydoğusunda, Merve’den biraz daha daha yüksek ve Kâbe'ye daha yakın bir tepedir. Safâ’nın tam karşısındaki Merve ise Mekke'nin batısındaki Kuaykıân dağının eteğinde, Harem-i Şerifin kuzeybatısında ve Kâbe’nin Rüknülırâkî köşesinin karşısında yer alır.

Her iki tepe arasındaki uzaklık yaklaşık 400 metredir. Safâ ile Merve arasındaki vadi zamanla doldurulup yükseltilerek tesviye edilmiş, zemini yürüyüş için uygun hale getirilerek tepelere çıkmayı kolaylaştıran merdivenler yapılmış ve hac mevsimlerinde geceleri aydınlatılmıştır. İki tepe arasındaki sa'y yapılan alanın üstü 1922’de kapatılarak hac ve umre yapanlar kısmen güneşten ve tozdan korunmuştur. 1955-1976 yılları arasındaki genişletmede burası Mescid-i Harâm'a katılmış ve sa'y yolu iki katlı olarak tasarlanmıştır.

Kur’ân-ı Kerîm'de Safâ ve Merve'nin Allah’ın koyduğu sembollerden olduğu belirtilmekte, bu iki tepe arasında sa'y etmenin hac ve umre ibadetinin parçası olduğu vurgulanmaktadır (el-Bakara 2/158). Hz. İbrâhim -aleyhisselâm- oğlu İsmâil -aleyhisselâm- ile Kâbe’nin yapımını tamamladıktan sonra hacla ilgili menâsikin tamamını uygu-lamalı olarak onlara öğreten Cebrâil -aleyhisselâm-, Safâ ve Merve tepeleri arasında sa'y etmelerini de gösterdi.

Hz. Hâcer’in oğlu İsmâil'e su bulmak için iki tepe arasında telâşla koşuşturmasının, tâbi tutulduğu bu şiddetli imtihanı Allah’a olan güveni ve inancı uğruna sıkıntılara göğüs germesine bir ödül olarak başarmasının anısını canlandıran bu uygulama, Mekke'de putperestlik inancının yaygınlaşmasıyla terkedilmiş, İslâm’ın gelişiyle birlikte tekrar hac ve umrenin bir parçası olarak başlatılmıştır.

SAY NEDİR? SAY NASIL YAPILIR?

Terim olarak, hac ve umrede Kâbe’nin doğu tarafındaki Safâ’dan başlayarak Merve’ye dört gidiş, Merve’den Safa’ya üç dönüş olmak üzere bu iki mevki arasındaki gidiş-gelişe denir. Sa’y esnasında Safâ ile Merve arasındaki mesafenin iki yeşil ışık arasında bulunan bölümünde daha canlı ve hızlı yürümeye ise “Hervele” denilmektedir.

Sa’y yapacak kişi, Hacer-i Esved’i istilam ederek Safâ tepesine yönelir.

“Allahım! Senin rızan için umre sa’yini yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle” diye niyet eder, Kâbe’ye döner, tekbir, tehlil, salâvat okur ve içtenlikle dua eder. Sonra Merve tepesine doğru yürüyerek sa’yin ilk şavtına tekbir, tehlil ve dualarla başlar. Yukarıda da belirtildiği üzere bunların okun-ması zorunlu değildir. Önemli olan içtenlikle Allah’a yöneliş ve duadır.

Yeşil ışıklı direklerin arasında, erkekler koşar adımlarla yürür (Hervele).

Merve’ye varınca bir şavt tamamlanmış olur. Burada da yine Kâbe’ye yönelerek tekbir, tehlil ve salâvat-ı şerife okunur, dua edilir. Sonra Merve’den Safâ’ya doğru yürünür. Safâ’ya varınca ikinci şavt tamamlanmış olur. Diğer şavtlar da aynı şekilde yapılır. Yedinci şavt tamamlandıktan sonra Merve’de Kâbe’ye karşı dönerek dua edilir ve sa’y tamamlanmış olur.