Epistemolojik bir yaklaşımla varlığı kavrama olayında üç tür akıl olduğunu, bunların batı aklı, doğu aklı ve Müslüman akıl olarak nitelenmesi gerektiğini kaydeden Eliaçık hoca, " Batı aklı Yunan’dan Haidegger’e kadar esasında “varlığa hapsolan akıl”dır. “varlık” çerçevesinde düşünür ve varlığı aşacak bir kabiliyet gösteremez. Doğu aklı ise Hind’den Agustinius’a kadar “varlıktan kopan akıl”dır. “Öteler” çerçevesinde düşünür ve varlığa nüfuz edecek bir kabiliyet gösteremez. Birinde varlığa nüfuz eder ve fakat ona hapsolursunuz. Diğerinde ise öteye geçer ve fakat varolana nüfuz edemezsiniz.Müslüman akıl ise “varlığı aşabilen akıl”dır. Varlığa hapsolmamakla batı aklından, varlıktan kopmamakla da doğu aklından ayrılır. Ne ki çoğumuz doğu aklını Müslüman akıl zannederiz. “Hapsolmak” içeriden çıkamayarak varlığa gömülmektir. “Kopmak” ise içeriyi hayal veya gölge yerine koyarak ötelere dalmaktır. “Aşmak” ise zorlayıcı bir içkinlikten geçerek aşkın olana ulaşabilmektir. Bu anlamda İslam’ın doğrudan akılla bir sorunu olduğunu söylemek mümkün görünmüyor. İlginçtir, Kur’an’da geçtiği 59 yerde “akletme” fiili hiç kötü manada kullanılmaz. Fakat, örneğin, Şeytanın dostlarına vahyetmesi örneğinde olduğu gibi “vahyetme” kötü manada da kullanılır. Demek ki akletme bizzat iyidir fakat vahyetme Allah vahyederse iyidir" dedi.