Seçimden önce başkanlık sisteminin Türkiye uymayacağını söyleyen Prof. Dr. İlber Ortaylı seçim sonuçlarını bu bağlamda Radikal’e değerlendirdi. İlber Hoca bu sonuçlarla başkanlığın gittiğini halkın kesin bir şekilde bu sisteme ‘hayır’ dediğini söylüyor. Hatırlanacağı üzere seçim kampanyası esnasında Cumhurbaşkanı Erdoğan da açılış ve mitingler vasıtasıyla halkla buluşmuş anayasa değişikliği ve başkanlık konusunu gündeme getirerek sürece müdahil olmuştu. Bu durum çokça tartışılmış muhalefet tarafından eleştirilmişti.

HEYECANLI ADAMIN CUMHURBAŞKANI OLMASI MÜMKÜN DEĞİL

İlber Ortaylı Türkiye’deki reisi cumhur olma arzusunun çocukluktan kalma bir özlem olduğunu düşünüyor. ‘Halkın çocukları çok fazla ve kolay yükseliyor başbakan olan cumhurbaşkanı olmak istiyor. Temyiz sahibi ve yüksek bir mevki ama aktif heyecanlı bir adamın cumhurbaşkanı olması mümkün değil.’

 

CUMHURBAŞKANLIĞI BİLGELİK MAKAMI

‘İlber Hoca’ cumhurbaşkanının seçimle gelse dahi hükümet gibi bir icraat makamı olmadığına dikkat çekiyor: ‘Kritik zamanlarda durumu dengeleyen bir nevi bilgelik makamı aslında’

 

TEK İSTİSNASI DEMİREL

Ortaylı icraatın içinde olmak özlemi olanların o makama çıkmasının akla yatkın olmadığı görüşünde. ‘Kaç kere denenen bir şey bu. İşin içinde olma özlemi varsa partisini bırakıp niye oraya çıkıyor?’ İlber Hoca’ya göre bu konunun istisnası Süleyman Demirel. ‘O başbakanlık makamında yapacaklarını bitirmişti. Cumhurbaşkanlığı döneminde uzlaşmacı, kontrollü sempatik ve sevilen bir profil çizdi. Eskiden düşmanı olan bile sevdi’ diyerek cumhurbaşkanlığı pozisyonuyla ilgili ‘ideal’ duruşa örnek olarak onunkini gösteriyor.

 

ÖZAL’IN ÖMRÜ VEFA ETMEDİ

‘Recep Tayyip Erdoğan yerinde duramayan biri nasıl reisi cumhur olacak?’ diye soran Ortaylı, ‘Ben onun içini öbürünü de koyarım diye düşünüyor, ama kaldırmıyor işte’ diye ekliyor. İlber Ortaylı Özal’ın da icraatçı bir cumhurbaşkanı olduğunu, geri dönmeyi düşündüğünü ama ömrünün buna vefa etmediğini söylüyor.

 

TÜRKİYE’DE BAŞKANLIK YÜRÜMEZ

Ortaylı başkanlık sisteminin bu toprakların DNA’sına uymadığını kendine özgü üslubuyla anlatırken ‘Türkiye de yürümez başkanlığın ne tarihini ne coğrafyasını biliyoruz’ ifadesini kullanıyor. İlber Hoca AKP’deki düşüşü değerlendirirken ‘Seçim sonuçlarını geçim derdi ve istikbal korkusu belirledi. Üç sene evvelki rahat hali kalmadı kimsenin. İşsizlik dengeyi bozan bir rahatsızlık ve işi buraya kadar düşürdü. Daha hassas düşünen bir seçmen kitlesi olsa daha düşerdi onu da söyleyeyim’ diyor.